Мемлекет басшысының тапсырмасына сай әр өңір креативті индустрия бағытын дамытуға тиісті. Бұл – заман талабы. Тіпті, білім саласына да ілгері қағидаттар қажет. Яки, заманауи жастардың тілін жаңашыл ұстаз ғана таппақ. 20 ғасырдың 90-шы жылдарының басында қоғамдағы қарқынды өзгерістер кезеңінде біртұтас кеңестік «орта политехникалық мектепке» балама ретінде жаңадан құрылған гимназиялар мен лицейлер, сондай-ақ бұрыннан белгілі және кең таралған педагогикалық жүйелерді жүзеге асыратын мектептер шетелде (Вальдорф мектептері, Монтессори мектептері, Френет мектептері және т.б.). Бұл білім берудегі инновацияны түсіну негізсіз бір жақты және тар екені анық.
Адам өзін өзгертсе, жан-жағы өзгереді. Білім берудегі барлық өзгерістер білім беру процесіне қатысушылардың өздері оны өзгерткісі келгенде ғана нәтижелі болады. Адам ғана өзінің ұмтылысы мен іс-әрекетімен кез келген қайта құрудың қозғаушы күші болып табылады.
Ұстаз қанша оқыса, сонша өмір сүретіні бұрыннан белгілі, бірақ мұғалімнің әдістемелік дайындығы ғылыми тұрғыдан ұйымдастырылған, жүйелі, мақсатты, яғни оның үнемі тұлғалық және кәсіби дамуына жағдай жасауы тиіс. Заманауи мұғалім күрделі педагогикалық күш-жігерді қажет ететін мәселелерді шешуге шақырылады. Оқытудың жаңа формалары мен әдістерін меңгеру кәсіби құзыреттілікпен тығыз байланысты.
Соңғы жылдары мұғалімнің кәсіби өсуі еліміздегі білім беруді дамытудың өзекті тақырыптарының біріне айналды. Бұл, ең алдымен, нарықтық экономика жағдайында адам қызметінің барлық салаларындағы мамандарды кәсіби даярлауға қойылатын талаптардың күшеюімен байланысты. Кәсіби құзіреттілікті дамыту – шығармашылық даралықты дамыту, педагогикалық жаңалықтарға сезімталдықты қалыптастыру, өзгермелі педагогикалық ортаға бейімделу. Қазіргі білім беру жүйесінде болып жатқан өзгерістер мұғалімнің біліктілігі мен кәсібилігін, яғни кәсіби құзыреттілігін арттыру қажеттілігін туғызуда. Инновациялық қызмет – жақсы нәтижелерге қол жеткізу, жаңа білім алу, жаңа педагогикалық тәжірибені енгізу мақсатында оқыту мен тәрбиепроцесінсалыстыру және зерделеу арқылы өзінің педагогикалық тәжірибесін түсінуге негізделген мақсатты педагогикалық іс-әрекет, бұл педагогикалық іс-әрекетті жоспарлау мен жүзеге асырудың шығармашылық процесі. білім сапасын арттыруға бағытталған инновациялар. Сондай-ақ мектеп ұйымдарының, олардың білім беру және ұйымдастыру жүйелерін (жоғарыда талқыланған және шын мәнінде біздің талдауымыздың нысаны болып табылатын) даму процесін сипаттайтын «инновациялық білім беру» түсінігін «Инновациялық оқыту» концепциясы «сақтауды оқытуға» балама ретінде қарастырылады. Соңғы екі ұғым оқу процесінің типологиясымен тікелей байланысты болғанымен, олардың мәні негізінен ұйымдық-тәрбиелік жүйе ретінде жалпы мектептің дамуын анықтайды.
Олай болса, инновациялық іс-әрекеттің басты мақсаты – мұғалімді шығармашылық тұлға ретінде дамыту, оны әрекеттің репродуктивті түрінен әдістемелік шешімдерді өз бетінше іздеуге ауыстыру, мұғалімді оқытудың инновациялық әдістері мен құралдарын әзірлеуші және авторына айналдыру. Оларды жүзеге асыратын даму және білім беру. Болашақ мұғалімдердің инновациялық іс-әрекетінің жетістігі олардың кәсіптік деңгейде ғана емес, тұлғалық деңгейде де инновацияның практикалық маңызын қаншалықты түсінуіне байланысты. Осыған байланысты болашақ мұғалімдердің тәжірибелік сабақтар кезеңінде мектептегі инновациялық іс-әрекетке дайындығын дамыту мәселесі өзекті болып қала береді.
— Болашақ мұғалімді дайындаудың репродуктивті сипаты және инновациялық режимдегі жұмыс жағдайында өнімді педагогикалық іс-әрекеттің қажеттілігі;
— Инновациялық мектеп әкімшілігінің үздіксіз педагогикалық тәжірибе кезеңінде инновацияларды енгізуге дайын болашақ кадрларды дайындаудың маңыздылығын түсінуі және олардың дайындығын дамыту үшін мектепте ұйымдық-педагогикалық жағдайдың жетілмегендігі.
Заманауи мектеп өз функцияларын жүзеге асырудың әртүрлі жолдарыніздестіруде, оның бірі – инновация. Инновация – жаңалық, жаңалық, өзгеріс. Тарихи тұрғыдан алғанда, жаңалық әрқашан салыстырмалы. Ол белгілі бір тарихи сипатқа ие, яғни «өз уақытынан» бұрын пайда болуы мүмкін, содан кейін ол қалыпты жағдайға айналуы немесе ескіруі мүмкін.
Мектебіміздің инновациялық іс-әрекетінің мақсаты – дәстүрлі жүйемен салыстырғанда оқушы тұлғасын сапалы өзгерту, іс-әрекетке түрткі болу, алынған ақпаратты өз бетінше шарлау, шығармашылық, дәстүрлі емес ойлауқабілетін дамыту, баланың күрделі заманауи әлемге бейімделуіне көмектесу.
Осының барлығына ақыл-ой әрекеті мен қарым-қатынасқа жеттілігіне бағытталған инновациялық технологияларды қолдану арқылы қол жеткізуге болатыны сөзсіз, мұнда мұғалім тек лектор ғана емес, сонымен қатар оқытушы-сценарист, режиссер, серіктес ретінде де әрекет етеді. Әрине, мектептің жұмыс жоспарын құруда белгілі бір қиындықтар болды, мұғалімдер тарапынан түсініспеушіліктер болды. Сондықтан белгілі бір нәтижеге жету үшін мектепте білім беру мазмұнын жаңарту, жаңа педагогикалық технологиялар мен әдістерді енгізу, оқу-тәрбие процесін ұйымдастыруға инновациялар енгізу, білім беруді ұйымдастыру сияқты бірнеше бағытта инновациялық іс-шараларды жүргізуді жөн көрдік. Мұғалімдердің зияткерлік-шығармашылық іс-әрекеті, оқушылардың интеллектуалдық-шығармашылық іс-әрекетін ұйымдастыру, инновациялық педагогикалық жобалар мен бағдарламаларды жүзеге асыру, мектептің имиджін құру, қолайлы білім беру ортасын құру жұмыстары. Мұғалімдер мен оқушылар алдағы уақытта мектепті дамыту бағдарламасын жүзеге асыруда, шығармашылықпен жұмыс істейтін мұғалімдерді қолдауда, қабілетті және дарынды балаларды олимпиадаға тартуда, конкурстық қозғалыста, жобалық және ғылыми-зерттеу жұмыстарында, баспа ісін дамытуда, басқа оқу орындарымен өзара әрекеттесуде көреді. Өмір білім берудің алдына бұрынғыша жұмыс істеу арқылы шешілмейтін жаңа міндеттер қоюда. Сондықтан мектеп инновациясының білім берудегі стратегиялық бағыттардың біріне айналады.
Әнуарбек МЫРЗАХАСОВ,
С.Асанов атындағы №38 ЖББМ КММ директоры.